جواب اين سوالات نياز به بررسي تفصيلي و طولاني دارد، اما به صورت اجمال به برخي نکات اشاره مي‌‌شود:
1- مجتهدين به عنوان متخصصين دين مطرح هستند و ترديدي نيست که هرچه افراد متخصص در اين امر بيشتر باشند، براي حفظ دين مفيدتر خواهد بود.
بايد توجه نمود که با اين همه تعدد و کثرت، هنوز بسياري از زواياي دين و ابعاد آن مجهول است. در فقه مي‌‌توان گفت با اين همه تحقيقات هنوز يک دهم آن بروز يافته و اکثر آن خام باقي مانده است.
2 - هر يک از مجتهدين خود را أعلم از ديگران مي‌‌دانند و اين نه از باب هوس و خودخواهي باشد، بلکه نتيجه طبيعي و قهري اجتهاد است.
3 - مردم براي عمل به احکام، بايد بين خود و خدا حجت داشته باشند و اين امر به عهده خود آنان گذاشته شده، که مراجعه نمايند و حجت را پيدا نمايند.
مردم بايد با تحقيق و شناخت، از يکي از آنان تقليد نمايند. روشن است که اگر مردم با دقت و تحقيق اين کار را انجام دهند، دايره کثرت کمتر خواهد شد.
اگر بگوييم فقط يک نفر، آنگاه دايره تحقيق در دين بسيار ضعيف خواهد شد. اينکه در روايت آمده که در زمان غيبت به «رواة احاديث»(که همان فقهاء جامع الشرايط هستند)، رجوع کنيد، يکي از جهاتش همين است که افراد متعددي به عنوان کارشناس دين در دين تحقيق کنند و اظهار نظر نمايند و مردم با تحقيق هر کدام را خواستند انتخاب کنند.
بنابراين تکثير مجتهدين موجب بي نظمي نخواهد شد، چرا که هر فردي بر اساس نظر مجتهد خود عمل مي‌‌کند و عمل او مزاحم با عمل ديگري نخواهد بود.
4- مردم بر طبق هر نظر که عمل نمايند عمل آنان نزد خداوند متعال مقبول خواهد بود، چون داراي حجت هستند. مسأله بي نظمي در فرضي است که يکي از اينها مورد قبول باشد و بقيه مورد قبول نباشد.
ازدياد مراجع تقليد و تفاوت نظرات و فتاوا
۰۴ شهریور ۱۳۹۴ ساعت ۱۸:۳۶
علت اينکه در عرصه فقهي و مرجعيت در عصر فعلي، دچار ازدياد و تکثّر فقيه جامع الشرائط و مرجع تقليد بوده و در کل عالم؛ مرجعيت فقهي واحد نداريم چيست؟ آيا تکثر و ازدياد مراجع تقليد و تفاوت نظرات و فتاوا در بعضي از مسائل فقهي، بي نظمي در جامعه فقهي و فقاهت به وجود نمي‌‌آورد؟ اگر مقام مرجعيت فقهي با نظر مراجع تقليد در کل عالم دست يک نفر بود بهتر نبود، چون يک وحدت آراء و فتاوا و نظم در جامعه فقهي تشيع دوازده امامي رخ مي‌‌داد؟
پاسخ :
جواب اين سوالات نياز به بررسي تفصيلي و طولاني دارد، اما به صورت اجمال به برخي نکات اشاره مي‌‌شود:
کلمات کلیدی :
۲,۸۱۶